Կան ընկերներ, որոնք այնպես են ձուլվում քո ապրած տարիների էությանն ու ընթացքին, որ անհրաժեշտության դեպքում դժվարանում ես գրել նրանց մասին: Իմ լավ ու սրտակից ընկերների շարքում Գուրգեն Բաղդասարյանն առանձնահատուկ տեղ է գրավում: Իմ ու Գուրգենի ընկերությունն առանձնահատուկ է այն առումով, որ այն ուսանողական տարիների ընկերություն է` սկիզբ առած ու ծիածանված ուսումնառության հասուն տարիների հետ: Անմոռանալի … Մանրամասն
Արցախի սրտում այսօր կղզիացած մեր Շուշին վերստին օտարացել է, ինչպես եղավ 18-րդ դարակեսին: Վարանդայի երբեմնի հզոր Մելիք-Շահնազարյաններից Մելիք-Հուսեինը, ով հարկ չէր տալիս նույնիսկ Նադիր շահին, թողեց վատ ժառանգորդ՝ Մելիք Շահնազար Երկրորդին, ում մայրը թուրք էր: 1744 թ., հոր մահից հետո, Վարանդայի տիրակալ է նշանակվել Մելիք-Հուսեյնի ավագ որդի Մելիք-Հովսեփը, որին պարսիկները Հուսեյն էին անվանում։ Նա Խաչենի … Մանրամասն
Պատում Դ Ինչքան մոտենում էինք դժոխքի գծին, այնքան ավելի անհամբեր էինք դառնում: Ճանապարհին հանդիպում էին տեսարանների, որոնք ուղղակի մարդու ուղեղ էին ցնցում: Հայրենիք էինք թողել մեր ետևում, բայց, չգիտես ինչու, շտապում էինք հեռանալ հայրենի հողից ու հատել դժոխքի գիծը: Գժվելու բան է, բայց արի ու տես, որ չէինք գժվում… Ճանապարհի աջ ու ձախ եզրերին մեքենաներ … Մանրամասն
Աստված, տիեզերք, երկինք, հավերժություն, արև, աստղ, ամպ, լույս, Սիրիուս, Արուսյակ և անհունին առնչվող, տիեզերական խոհեր գաղափարանշող այլ եզրույթներ շատ են շրջանառվում Թումանյանի ստեղծագործություններում, ընդ որում՝ խոսքը ստեղծագործական տարբեր ժամանակափուլերի մասին է: Ինքնաճանաչողության խնդիրն ամենայն հայոց բանաստեղծին հաղորդակցության մեջ է դնում տիեզերքի հետ՝ հոգեբանական նույնացում և մերձեցում, հուզական ապրումակցում, վերագրումներ և առաջաձգումներ, ներհայեցողություն, որ ճառագայթում է … Մանրամասն
Ամեն բան հեշտ է լինել, ամենադժվարը մարդ լինելն է։ Հովհաննես Թումանյան Դրվատանքի են արժանի այն մարդիկ, որոնց գործունեությունը միտված է երկրի լուսավոր ապագային, որոնց մտահոգությունը իրենց հայրենիքի հետագա ճակատագիրն է ու այդ ճակատագիրը կերտող այսօրվա մանուկները։ Ամեն ոք չէ, որ կարողանում է ընկալել այս կարևոր հանգամանքը ու իր ողջ ջանքերը միավորել այդ նպատակն իրագործելու … Մանրամասն
32 տարի առաջ իրականացավ Արցախյան շարժման գաղափարը՝ ՄԻԱՑՈՒՄԸ։ 1992թ.մայիսի 18-ին, Շուշիի ազատագրումից 10 օր անց, ազատագրվեց Լաչին քաղաքը, որը 20-րդ դարասկզբից, դեռևս Ավդալար անունով փոքր գյուղ, դարձել էր անջրպետ Արցախի ու Սյունիքի միջև։ Այստեղ փակվեց նաև Անդրանիկի մուտքը դեպի Արցախ: Բացվեց Գորիս-Ստեփանակերտ ցամաքային ճանապարհը՝ Կյանքի ուղին։ 1994-ի սկզբից Լաչինը վերանվանվեց Բերձոր և դարձավ Արցախի 7-րդ … Մանրամասն
Աղվանք տարածք-երկրամասի հարցը շատ է կարևորվում Հայոց պատմության մեջ։ Ադրբեջանի իշխանություններն իրենց «գիտնականների», ինչպես նաև այլազգի պատմաբանների, այլ մասնագետների միջոցով այսօր ու նաև խորհրդային տարիներին մշտապես փորձ են անում հաստատել, որ Հայոց Աղվանքը չի եղել Մեծ Հայքի տարածք, այլ իրենց երկիրն է։ Այս հարցում ադրբեջանցիներին հատկապես խանգարում են հայկական պատմամշակութային կոթողները՝ վանքերն ու եկեղեցիները, առավելապես … Մանրամասն
Արցախից բռնատեղահանվելուց հետո մարզաշխարհի շատ ներկայացուցիչներ շարունակում են իրենց գործունեությունը Հայաստանում, մինչդեռ քչերին է հաջողվում կենսական նշանակության խնդիրների լուծմանը զուգահեռ (փախստականի կարգավիճակով) հասնել որեւէ լուրջ մարզական կամ մարզչական հաջողության: «Լուսարար»-ի ընթերցողներին քաջածանոթ հերթական մեր զրուցակիցը կարողացել է հաղթահարել առաջացած նոր մարտահրավերները, եւ մարտարվեստի իրական հետնորդներին բնորոշ՝ չի դադարել հմտությունները կատարելագործել սիրելի արվեստում: Արցախի վինգչունի ֆեդերացիայի … Մանրամասն
Մինչեւ բռնի տեղահանվելը կանանց միամսյակին ընդառաջ «Լուսարար»-ի էջերում ներկայացվում էին արցախցի կանայք ու աղջիկներ՝ իրենց ձեռքբերումներով, օգտակար խորհուրդներով, կենսակերպի օրինակելիությամբ եւ Արցախում ապրելու ու արարելու ամուր դիրքորոշմամբ: 2023թ. չարաբաստիկ դեպքերից հետո հայրենիք, տուն ու տեղ, աշխատանք եւ ամենածանրը՝ հարազատ կորցրած արցախցի կանանց բաժին ընկավ նաեւ փախստականի դաժան ճակատագրի բեռը, որն իրենց նուրբ ուսերին ստիպված են … Մանրամասն
Որքան էլ բռնատեղահանվածներիս մոտ անկումային տրամադրությունները գերիշխեին, Թբիլիսի եռօրյա զբոսաշրջության մեկնելու պատեհ առիթը բաց թողնել չէր կարելի: Կոնկրետ տողերիս հեղինակի համար այդպես էր, քանի որ մեծ էր ցանկությունը այցի գնալ Ամենայն հայոց բանաստեղծի գերեզմանին: Հովհաննես Թումանյանը միշտ մեզ հետ է, մեզ ուղեկցում է կյանքի բոլոր ոլորաններում և իրավիճակներում: Նրա պարզ, միևնույն ժամանակ խորախորհուրդ, հոգին սնուցող խոսքի ուժի պահանջը զգում ենք ամեն պահի, այսօր՝ առավել շատ: Թումանյանի գերեզմանը գտնվում է Թբիլիսիի Հավլաբար թաղամասում գտնվող հայկական պանթեոնում, որը հայտնի է Խոջիվանք անունով: Ո՞վ էր Խոջին, որի անունով այստեղ գերեզմանատուն է կառուցվել: Պատմությունն այսպիսին է: 1600-ական թթ. վրացական արքունիքում Աշխարհբեկ Բեյբութով անունով մի գանձապահ կար, որին լավ ծառայության համար արքան թույլ է տվել գնել հողակտոր և կառուցել այնտեղ եկեղեցի: Եվ նա կառուցում է սուրբ Մարիամ Աստվածածին տաճարը, … Մանրամասն